Meslek seçiminde önemi olan çok fazla faktör vardır. Bunların en başında yetenek, ilgi ve değer gelir. Tabii ki sosyal çevre ve genetik faktörler de bu alanı yakından ilgilendiren konulardır. Bu içerikte sayılan kavramlar arasında yetenek ile meslek arasındaki ilişki ele alınacaktır. 

  Yetenek, insanın doğuştan getirdiği özelliklerinin çevre ile etkileşimi sonucunda ortaya çıkmasıyla farkına vardığı bir işi en iyi şekilde yapabilme potansiyelidir. Yeteneğin temelinde görüldüğü üzere yaradılıştan gelen kabiliyetler vardır ancak yeteneğin ortaya çıkması ve farkına varılması için gerekli olan şey çevre ile etkileşimdir. Şöyle ki sanatsal zekası öne çıkan bir bireyin bu alanda yetenekli olduğunu fark edebilmek için yetiştiği çevrede müzik enstrümanları, tiyatro veya görsel sanatlar atölyesi gibi mekanların varlığı gerekir. sanatsal zekası ön plana çıkan bu birey bu ortamlarla etkileşime geçtiğinde sanata olan yeteneği de ortaya çıkacaktır. Bu örnekten de anlaşılacağı üzere kimi insanların çevresinde yeteri kadar uyarıcı bulunduğundan yeteneklerini ortaya çıkarmaları ve fark etmeleri daha kısa sürer ve kolaydır. Ancak çoğu insan bu kadar şanslı değildir. Çevresel uyarıcıların ve sosyal ortamların yetersiziliği sebebiyle birçok insan yeteklerinin farkına varmadan yaşamını devam ettirmektedir. 

  Tahmin edildiği üzere insanlar hangi iş eline daha çok yatkınsa o işi yapmak ister ve o yöne doğru meyleder. Başarılan alanda devam ettirilen meslek hayatı ise daha az yorucu ve doyumu daha fazla olacaktır. Nasıl ki bir kurbağaya zıplama gücü yüksek ama iyi koşamıyor onun için koşma antrenmanı yaptıralım demek, kurbağanın fıratına ve yetekelerine ters olduğu için gerçek dışı bir hedefse insanların kendileri ya da çocukları için de buna benzer tutmlar içinde olmaları aslında tuhaf ve kendilerine haksızlıktır. Sözel zekası ön planda olduğu için yetekleri de bu alanda belirginleşmiş bir çocuğa edebiyat alanında daha iyi olabilmesi için destek sunmak yerine, matematik dersi zayıfsa sayısal çalıştırılıp burada kendini geliştirmesi için yapılan zorlamalar kurbağaya yapılan haksızlıktan farklı değildir. 

  Yetenek ile iş doyumu arsında da pzoitif yönde bir ilişki vardır. Sevdiğimiz bir yemeği nasıl ki keyifle yiyorsak, sevdiğimiz bir işi yaparken de benzer şekilde keyif duyarız. Ortalama bir insan ömrü uzun yıllar mesleği icra ederken geçer. İşte bu sebeple de keyif aldığımız bir işi yapmak oldukça önemlidir. Nitekim yapabildiğimiz ve kabiliyetimizin olduğu işlerden hoşlanma eğilimi gösteririz, yetenekli olmadıımız alana ise genellikle ilgisiz kalırız veya ilgi duysak bile zamanla yapamadığımızı gördükçe ilgimiz sönmeye başlar. Bu sebeple bir insanın yetenek alanına uygun bir meslek seçip bu alanda çalışması, mesleğinden ve yaşamından keyif almasını ayrıca mesleki doyumunun tatmin edici seviyede kalmasını da sağlayacaktır.

Uz. Psikolojik Danışman

Osman Deliktaş